Katedra Świętego Jerzego w Grodźcu

[Bruno Petrowicz Catalan]

Uroczystość Objawienia Pańskiego
6 styczeń 1921 (2021)


Oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: „Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem Jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać Mu pokłon"... Uczeni odpowiedzieli: „W Betlejem judzkim"... Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę. A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali... I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę.

[Bruno Petrowicz Catalan]

Niedziela Chrztu Pańskiego
10 styczeń 1921 (2021)

Niedziela Chrztu Pańskiego przypada w pierwszą niedzielę po Objawieniu Pańskim. Najstarszej tradycji tego święta należy szukać w liturgii Kościoła wschodniego, ponieważ chrzest Jezusa nie miał w liturgii rzymskiej oddzielnego święta. Dopiero Dekretem Świętej Kongregacji Obrzędów wprowadzono Wspomnienie Chrztu Jezusa. Zaś Posoborowa reforma kalendarza liturgicznego określiła ten dzień jako Święto Chrztu Pańskiego.

Święto Chrztu Pańskiego z jednej strony objawia wierzącym Jezusa jako umiłowanego Syna Bożego, posłanego przez Ojca w mocy Ducha Świętego dla zbawienia człowieka, z drugiej zaś strony
kieruje uwagę na rzeczywistość chrztu.

Święty Jan Apostoł podaje miejsce, gdzie miał być ochrzczony Jezus: „Działo się to w Betanii po drugiej stronie Jordanu, gdzie Jan udzielał chrztu”. Jako dawną Betanię Zajordańską wskazuje się dzisiejsze Chirbet el Medesz, gdzie znajduje się potok, wpływający do Jordanu, mający wodę nawet w upalne lata. Tu według biblistów miał się ukrywać kiedyś Eliasz. Tu osiemset lat po nim miał wystąpić Jan Chrzciciel. W pobliżu Jordan jest bardzo płytki, dlatego tędy właśnie prowadził szlak ze wschodu na zachód. Wykorzystał tę dogodną sytuację brodu Jan Chrzciciel, aby zwiastować Mesjasza i przygotować ludzi na jego przyjście.

Słowa Ewangelii według świętego Marka
(Mk 1, 7-11)

Jan Chrzciciel głosił: „Idzie za mną potężniejszy ode mnie, a ja nie jestem godny, aby schylić się i rozwiązać rzemyk u Jego sandałów. Ja ochrzciłem was wodą, a On będzie was chrzcił Duchem Świętym”. Wtedy przyszedł Jezus z Nazaretu w Galilei i został ochrzczony przez Jana w Jordanie. Zaraz po tym, kiedy wychodził z wody, ujrzał niebo otwarte i Ducha, który zstępował na Niego jakby gołębica. I rozległ się głos z nieba: „Ty jesteś moim Synem umiłowanym, Ciebie upodobałem sobie”.

[Bruno Petrowicz Catalan]

Rozważania na Niedzielę Chrztu Pańskiego

Dzisiejsze święto kieruje naszą uwagę w stronę sakramentu inicjacji chrześcijańskiej. Kiedy oczami wyobraźni wracamy do wydarzeń znad Jordanu, musimy sobie zadać pytania: Jakie tajemnice kryje wspominane wydarzenie i jakie tajemnice kryje każdy chrzest? Co dla nas z tej ewangelicznej sceny wynika? Można odpowiedzieć lakonicznie: „każdy z nas powinien zostać ochrzczony”. Taka odpowiedź jest jednak niewystarczająca. W zbawczym wydarzeniu chrztu Pańskiego ukryte są przynajmniej trzy tajemnice.

Pierwszą z nich stanowi tajemnica wody, która jest symbolem życia. Nie można sobie wyobrazić życia bez wody. Człowiek jest w stanie przeżyć bez niej bardzo krótko. Później organizm zostaje odwodniony i umiera. W Piśmie Świętym woda jest symbolem życia, ale również śmierci. Pamiętamy ze Starego Testamentu potop czy śmierć Egipcjan w wodach Morza Czerwonego. Woda, jako żywioł, może być symbolem śmierci, jednak przede wszystkim tajemnica wody to tajemnica życia.

Tajemnica chrztu Pańskiego to tajemnica życia wiecznego. Kiedy przychodzi refleksja nad przemijaniem i rzeczywistością po śmierci, chrzest niesie perspektywę i pewność: po życiu ziemskim istnieje życie wieczne. Jego jakość będzie zależała od obecnego poziomu moralnego. Można więc powiedzieć, że chrzest jest tajemnicą wejścia, tajemnicą bramy prowadzącej do królestwa Bożego. Jest to tajemnica „drogi”. Należy o tym pamiętać szczególnie wtedy, gdy wiele rzeczy nam się nie układa, gdy próbujemy kombinować, budować swoje życie bez Ewangelii i przykazań. I tak dochodzimy do drugiej tajemnicy ukrytej w chrzcie Pańskim.

Kiedy dokładnie analizuje się postawę Jana Chrzciciela, który mówi, że nie jest godzien rozwiązać rzemyków u sandałów Chrystusa, bezsprzecznie nasuwa się jedna refleksja: był on człowiekiem pokornym. W wydarzeniu zbawczym znad Jordanu ukryta jest więc tajemnica pokory. Czym ona jest? Pokora to nade wszystko umiejętność zgadzania się z wolą Bożą. Tylko człowiek pokorny potrafi przyjąć zrządzenia Opatrzności, choć są one nieraz dramatyczne, trudne do uniesienia i niezrozumiałe. Tylko człowiek pokorny potrafi stanąć oko w oko z bólem, cierpieniem, niezrozumieniem, zdradą, jednocześnie nie buntując się. Pokorny to ten, kto przyjmuje wolę Bożą, która zaskakuje. Jeśli więc jesteśmy ludźmi ochrzczonymi, musimy poczuć się zobowiązani do bezgranicznego zaufania Bogu. Pan dał każdemu w sakramencie chrztu łaskę, a więc dar i moc. Bóg nas nie zostawia z naszymi problemami, wręcz przeciwnie: wspomaga i wzmacnia. Pomyślmy o tym w chwilach trudnych i wtedy, gdy pojawia się refleksja podobna do tej: ludziom niewierzącym, niechodzącym do kościoła żyje się łatwiej – nie mają przecież tylu wyrzutów sumienia. W ten sposób dotykamy trzeciej tajemnicy zawartej we wspominanym dzisiaj wydarzeniu sprzed dwóch tysięcy lat.

Dzisiaj każdy z nas powinien wspomnieć swój własny chrzest. Trzeba zadać sobie pytanie: Czy jestem wierny tej łasce, którą otrzymałem dziesięć, dwadzieścia, czterdzieści czy sześćdziesiąt lat temu na chrzcie? Obyśmy naszym życiem mogli na nie odpowiedzieć twierdząco.

[Bruno Petrowicz Catalan]

Święto Ofiarowania Pańskiego (Święto Matki Boskiej Gromnicznej)
2 luty 1921 (2021)

«Oto Ten przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu, i na znak, któremu
sprzeciwiać się będą. A Twoją duszę miecz przeniknie, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu»
Najczystsza Matka staje z Dzieckiem na ręku na progu świątyni. By się oczyścić, poświęcić Dziecię i złożyć Je Bogu w ofierze. Tyś przecież czysta, Anioł poświadcza. Po cóż Tobie ofiara? Dziecię Twoje, którą nam dajesz, Pan nasz, ufność i wiara. My znamy chęci, Matko chwalebna - dajesz przykład pokory. Bo dumny człowiek, grzesznik, przestępca, rzadko do niej jest skory. Więc Maryja klęka w bramie, oddaje Syna, kapłan bierze Go w ręce. Natchniony starzec, wierny Symeon, mówi w szczerej podzięce: Dziękuję, Panie, żeś mi pozwolił widzieć świata zbawienie, Narodów chwałę. Przyjmij, mój Zbawco, pokłon i uwielbienie. Do Matki-Dziewicy powiada w duchu proroczym słowa smutku: Miecz serce zrani, gdy będą męczyć Zbawcę ludzi. W tej chwili dusza Maryi Panny z dobrej woli oddaje niebu to, co było Jej dane z nieba. Obchodzimy dziś Twoją pamięć, Twą świętość, czystość, pokorę. I Ciebie dzisiaj pokornie prosimy: Bądź nam za podporę życia.

[Bruno Petrowicz Catalan]

Wspomnienie Świętego Walentego
14 luty 1921 (2021)

Walenty urodził się ok. 175 w Interamnie. Z wykształcenia był lekarzem, z powołania duchownym. Żył w III wieku w Cesarstwie Rzymskim za panowania Klaudiusza II Gockiego. Cesarz ten za namową swoich doradców zabronił młodym mężczyznom wchodzić w związki małżeńskie w wieku od 18 do 37 lat. Uważał on, że najlepszymi żołnierzami są legioniści niemający rodzin. Zakaz ten złamał biskup Walenty i błogosławił śluby młodych legionistów. Został za to wtrącony do więzienia, gdzie zakochał się w niewidomej córce swojego strażnika. Legenda mówi, że jego narzeczona pod wpływem tej miłości odzyskała wzrok. Gdy o tym dowiedział się cesarz, kazał zabić Walentego. W przeddzień egzekucji Walenty napisał list do swojej ukochanej, który podpisał: „Od Twojego Walentego”. Egzekucję wykonano 14 lutego roku 269 w Rzymie.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim na mocy decyzji papieża Gelazjusza I obchodzone jest od 496 roku w dniu 14 lutego, jako Dzień Świetego Walentego - Patrona zakochanych. W ikonografii Walenty przedstawiany jest najczęściej w stroju kapłana z kielichem w lewej ręce, a z mieczem w prawej lub w stroju biskupa w momencie, gdy uzdrawia chłopca z padaczki.

[Bruno Petrowicz Catalan]

Popielec (Środa Popielcowa)
17 luty 1921 (2021)

W kalendarzu chrześcijańskim pierwszy dzień Wielkiego Postu. Jest to dzień pokuty przypadający 46 dni kalendarzowych (40-dniowy okres postu, bez wliczania niedziel) przed Wielkanocą. Według obrzędów katolickich tego dnia kapłan czyni popiołem znak krzyża na głowie wiernego (w Polsce praktykowane jest również posypanie głowy popiołem), mówiąc jednocześnie: Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz lub Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię, co ma przypomnieć człowiekowi o kruchości jego życia i nieuchronnej śmierci.

Tradycja posypywania głów popiołem na znak pokuty pojawiła się w VIII wieku. W XI wieku papież Urban II uczynił go obowiązującym zwyczajem w całym Kościele. Wówczas postanowiono, że popiół będzie pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową z ubiegłego roku. W Środę Popielcową katolików obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (od 14. roku życia) i post ścisły (między 18. a 60. rokiem życia), czyli ograniczenie liczby posiłków do trzech: jednego do syta oraz dwóch skromnych.

[Bruno Petrowicz Catalan]

Słowo na Środę Popielcową

Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza.
Jezus powiedział do swoich uczniów: "Strzeżcie się, żebyście uczynków pobożnych nie wykonywali przed ludźmi po to, aby was widzieli; inaczej nie będziecie mieli nagrody u Ojca waszego, który jest w niebie.
Kiedy więc dajesz jałmużnę, nie trąb przed sobą, jak obłudnicy czynią w synagogach i na ulicach, aby ich ludzie chwalili. Zaprawdę powiadam wam: ci otrzymali już swoją nagrodę. Kiedy zaś ty dajesz jałmużnę, niech nie wie lewa twoja ręka, co czyni prawa, aby twoja jałmużna pozostała w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie.
Gdy się modlicie, nie bądźcie jak obłudnicy. Oni lubią w synagogach i na rogach ulic wystawać i modlić się, żeby się ludziom pokazać. Zaprawdę powiadam wam: otrzymali już swoją nagrodę. Ty zaś gdy chcesz się modlić, wejdź do swej izdebki, zamknij drzwi i módl się do Ojca twego, który jest w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie.
Kiedy pościcie, nie bądźcie posępni jak obłudnicy. Przybierają oni wygląd ponury, aby pokazać ludziom, że poszczą. Zaprawdę powiadam wam: już odebrali swoją nagrodę. Ty zaś gdy pościsz, namaść sobie głowę i umyj twarz, aby nie ludziom pokazać, że pościsz, ale Ojcu twemu, który jest w ukryciu. A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie".

Pokuta i nawrócenie
Środa Popielcowa to doskonała okazja do przypomnienia sobie tego, o czym zazwyczaj nie chcemy lub nie lubimy pamiętać. Nie należy tego jednak rozumieć jako karcenie, lub straszenie, ale raczej jako przypominanie nam o czymś najważniejszym w naszym życiu. Tak w dzisiejszych czytaniach, jak i w całej liturgii pojawiają się dwa elementy: temat nawrócenia i element pokuty. Cały Wielki Post to okres szczególnie tym dwóm tematom poświęcony. A w liturgii Środy Popielcowej wyraża się to nie tylko słowami czytań, ale i formułą jaką kapłan wypowiada posypując nasze głowy popiołem: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” (Mt 1,15) lub „Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz”. Przypominają nam te słowa o konieczności ustawicznego, dogłębnego rewidowania naszego życia i pogłębiania naszej wiary, oraz o jego kruchości i skończoności. Być może dlatego dzisiaj Kościół przypomina nam prawdę o skończoności naszego doczesnego życia, aby z tym większą radością oznajmić na zakończenie Wielkiego Postu, że Zmartwychwstanie Chrystusa daje nam szansę na coś o wiele wspanialszego, na życie wieczne.

Zanim jednak dojdziemy do radości Wielkanocnego poranka trzeba abyśmy się nawrócili i naprawdę uwierzyli Panu Życia i Śmierci, Jezusowi Chrystusowi, który ma moc odrodzenia naszych śmiertelnych ciał do życia wiecznego. Tak więc ani Środa Popielcowa, ani Wielki Post nie są czasem żałoby i ponuractwa. Jest raczej czasem realnej i bardzo rzeczowej refleksji nad sobą i czasem przypominania o tym o czym zazwyczaj nie chcemy pamiętać.

[Vilarte]

W ramach wykorzystywania wolnych mocy przerobowych angemonckiej wytwórni witraży, mam przyjemność podarować w prezencie katedrze witraż, przedstawiający św. Józefa, w sposób nietypowy, bo w habicie karmelickim. Polecamy się z ew. zamówieniami w razie chęci przyozdobienia świątyni.
@Bruno Petrowicz Catalan