Nabożeństwa

[Enrique Sánchez Oviedo]

Nabożeństwa odprawiane w konkatedrze.

[Enrique Sánchez Oviedo]

W okresie Wielkiego postu odprawiane są gorzkie żale. Historia tego nabożeństwa poniżej.

Gorzkie Żale – nabożeństwo pasyjne w Kościele katolickim, mające najczęściej formę nabożeństwa eucharystycznego, odprawianego w okresie wielkiego postu, szczególnie w niedziele, ale również – zależnie od lokalnych zwyczajów – w inne dni (np. w czasie Triduum Paschalnego, zwłaszcza w Wielki Piątek). Gorzkie Żale są tradycją wyłącznie polską. Składa się z trzech części. W poszczególne niedziele Wielkiego Postu odprawia się kolejne części (dwukrotnie, gdyż wielki post trwa sześć tygodni), natomiast Zachęta (Pobudka) pozostaje zawsze ta sama.
Nabożeństwo z jednej strony opiera się na motywach Jutrzni w formie praktykowanej w XVIII w., z drugiej zaś zawiera pewne elementy średniowiecznych pasyjnych misteriów liturgicznych. Na ich podstawie ks. Wawrzyniec Benik ze zgromadzenia księży misjonarzy świętego Wincentego à Paulo opracował strukturę i napisał tekst nowego nabożeństwa.

Historia
Na początku XVIII wieku ówczesny proboszcz kościoła św. Krzyża w Warszawie, ksiądz Michał Bartłomiej Tarło (późniejszy biskup poznański), oraz Bractwo św. Rocha, istniejące od 1688 przy tym kościele, rozpoczęli starania o pozwolenia na odprawianie w świątyni specjalnego nabożeństwa pasyjnego. Gorzkie Żale po raz pierwszy zostały odprawione 13 marca 1707 r. w kościele Świętego Krzyża. Pierwszy raz zostało wydane drukiem w 1707 roku staraniem ks. Wawrzyńca Stanisława Benika pod tytułem Snopek Mirry z Ogrodu Gethsemańskiego albo żałosne Gorzkie Męki Syna Bożego […] rospamiętywanie.

Nabożeństwo pierwotnie przeznaczone było dla Bractwa Świętego Rocha, ale szybko zdobyło popularność wśród wiernych i zostało wprowadzone do innych kościołów w Warszawie, a następnie w całej Polsce.

Struktura
Całość nabożeństwa podzielona jest na trzy części odmawiane cyklicznie, tak że cały cykl odmawiany jest dwukrotnie w ciągu całego wielkiego postu. Struktura nabożeństwa wygląda następująco:

Wystawienie Najświętszego Sakramentu z odpowiednią pieśnią;
Gorzkie Żale rozpoczynają się Pobudką (inaczej Zachętą), która jest zawsze taka sama, niezależnie od części nabożeństwa;
następnie odczytywana jest Intencja nabożeństwa (w każdej części o innej treści) wraz z wprowadzeniem do śpiewanych rozważań, po czym wykonywane są następujące pieśni:
Hymn;
Lament duszy nad cierpiącym Jezusem;
Rozmowa duszy z Matką Bolesną (tradycja nakazuje śpiewanie zwrotek nieparzystych kobietom, a parzystych mężczyznom);
Któryś za nas cierpiał rany.
po tym z reguły następuje kazanie pasyjne;
na koniec celebrans błogosławi Najświętszym Sakramentem, co poprzedza i po czym następuje odpowiednia pieśń.
Przebieg nabożeństwa bywa różny, zależny od lokalnych zwyczajów. Poza wymienionymi pieśniami mogą pojawić się również takie elementy, jak dodatkowe śpiewy (np. na rozpoczęcie i zakończenie nabożeństwa), litanie, antyfony, suplikacje.

Do Skarlandu Nabożeństwo zawędrowało za pośrednictwem prezbitera Enrique który uczył sie i otrzymał nominacje na kapłana w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Od tej pory odprawiane było i jest w dwóch kościołach w Skarlandzie.

[Enrique Sánchez Oviedo]

Podczas Wielkiego postu odprawiane są także nabożeństwa drogi krzyżowej.:
Droga Krzyżowa (łac. via crucis) – w Kościele katolickim nabożeństwo wielkopostne o charakterze adoracyjnym, polegające na symbolicznym odtworzeniu drogi Jezusa Chrystusa na śmierć i złożenia go do grobu.

Nazwa ta używana jest też w kontekście samej męki Chrystusa, nabożeństwa rozważania stacji Drogi Krzyżowej, przedstawienia pasyjnego oraz czwartej tajemnicy części bolesnej różańca.

Historia
Tradycja odprawiania Drogi Krzyżowej powstała w Jerozolimie (Via Dolorosa). Na jej powstanie niewątpliwie wpłynął fakt odnalezienia Krzyża św., pielgrzymki wiernych do Jerozolimy jako miejsca związanego z życiem i śmiercią Chrystusa oraz pragnienie odtworzenia Męki Chrystusa dla tych, którzy nie mogli pielgrzymować do Jerozolimy. W średniowieczu rozpowszechnili ją franciszkanie, którzy oprowadzając pątników, zatrzymywali się przy stacjach przedstawiających historię śmierci Jezusa.

Jako pierwszy 14 stacji wprowadził w 1741 roku św. Leonard z Porto Maurizio, który też za zgodą papieża Benedykta XIV założył Drogę Krzyżową w rzymskim Koloseum. Papież ten w tym samym roku wydał specjalne Breve, na mocy którego stacje Drogi krzyżowej zaczęto erygować w kościołach parafialnych (św. Leonard osobiście erygował 571 Dróg Krzyżowych w kościołach na terenie Itali). Nabożeństwo to szczególnie rozwinęło się w Holandii i Włoszech; praktykowało go wielu świętych.

Nabożeństwo w Skarlandzie odprawiane jest w piątki. Zapraszamy.

[Enrique Sánchez Oviedo]

Via Crucis
Anno Domini 19 marca 1921
W marcowy piątek po południu odgłos dzwonów obwieszczał rozpoczęcie Celebracji Drogi Krzyżowej na pamiątkę śmierci naszego Pana Jezusa Chrystusa. Ksiądz Enrique przy ołtarzu trzymając Najświętszy Sakrament zaintonował pieśń:


Statio Prima
Christus condemnatur ad mortem.

Adoramus Te Christe et benedicimus Tibi.
Quia per sanctam Crucem tuam redemisti mundum.

Miserere nostri, Domine. - Miserere nostri.
Fidelium animae, per misericordiam Dei, requiescant in pace. - Amen.

Statio Secunda
Iesus suscipit crucem
Cuius ánimam geméntem, contristátam et doléntem pertransívit gládius.

Statio Teritia
Iesus prima vice sub cruce labitur
O quam tristis et afflícta fuit illa benedícta, mater Unigéniti!

Statio Quarta
Iesus obviat matri.
Qua marébat et dolébat, pia Mater, dum vidébat Nati poenas íncliti.

Statio Quinta
Simon Cyrenaeus angariatur.
Quis est homo qui non fleret, Matrem Christi si vidéret tanto supplício?

Statio Sexta
Veronica Christo sudarium porrigit.
Quis non posset contristári, piam Matrem contemplári doléntem cum Fílio?

Statio Septima
Iesus ad portam urbis Ierusalem cadit secundo.
Pro peccátis suae gentis vidit Iesum in torméntis, et flagéllis súbditum.

Statio Octava
Turba mulierum plangunt super Iesum.
Vidit suum dulcem Natum moriéndo desolátum, dum emísit spíritum.

Statio Nona
Iesus tertio cadit ad ascensum Calvariae.
Eia, Mater, fons amóris me sentíre vim dolóris fac, ut tecum lúgeam.

Statio Decima
Iesus exuitur vestibus.
Fac ut árdeat cor meum in amándo Christum Deum, ut sibi compláceam.

Statio Undecima
Iesus cruci affigitur.
Sancta Mater, istud agas, Crucifíxi fige plagas cordi meo válide.

Statio Duo Decima
Iesus in cruce moritur.
Tui Nati vulneráti, tam dignáti pro me pati, poenas mecum divide.

Statio Tertia Decima
Corpus Christi de cruce deponitur.
Fac me tecum pie flere, Crucifíxo condolére, donec ego víxero.

Statio Quarta Decima
Corpus Christi in sepulcro ponitur.
Iuxta crucem tecum stare, ac me tibi sociáre in planctu desídero.
Quando corpus moriétur, fac ut ánima donétur Paradísi glória. Amen.
*****

Adoramus Te Christe et benedicimus Tibi.
Quia per sanctam Crucem tuam redemisti mundum.
Ora pro nobis, Virgo dolorosissima.
Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Oremus pro Pontifice nostro Petrus Primo
Dominus conservet eum et vivificet eum, et beatum faciat eum in terra, et non tradat eum in animam inimicorum ejus.
Oremus pro fidelibus defunctis.
Requiem aeternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis.

Oremus. - Respice, quaesumus, Domine, super hanc familiam tuam in Scarlane, pro qua Dominus noster Iesus Christus non dubitavit manibus tradi nocentium et crucis subire tormentum.

[Enrique Sánchez Oviedo]

Celebracja Gorzkich Żali
21 Marca A. D. 1921.

W piątą niedzielę Wielkiego Postu lud oraz duchowieństwo Królestwa Skarlandu przybyło do Konkatedry na celebrację pokutną. Oprócz pokuty celem modlitwy było wzbudzenie w duchu chęci poprawy i chęci służby bliźnim. Szczere uczucia były słyszalne w słowach pieśni:

Gorzkie żale przybywajcie; Serca nasze przenikajcie.
Rozpłyńcie się, me źrenice; Toczcie smutnych łez krynice.
Słońce, gwiazdy omdlewają; Żałobą się pokrywają.
Płaczą rzewnie Aniołowie; A któż żałość ich wypowie?
Opoki się twarde krają; Z grobów umarli powstają.
Cóż jest, pytam, co się dzieje? Wszystko stworzenie truchleje!
Na ból męki Chrystusowej; Żal przejmuje bez wymowy.
Uderz, Jezu, bez odwłoki; W twarde serc naszych opoki!
Jezu mój, we krwi ran swoich; Obmyj duszę z grzechów moich!
Upał serca swego chłodzę; Gdy w przepaść męki Twej wchodzę.

Po celebracji Przewielebny Ksiądz Proboszcz Enrique ubrany w kapę koloru filoletowego, będącego symbolem czasu pokuty, podszedł do ambony chcąc poinformować wiernych:

Umiłowani w Chrystusie Panu Siostry i Bracia!

Dziękuję Wam za przybycie, modlitwę i już teraz dziękuję Wam za to co uczynicie dobrego po tej celebracyi.
Śmierć to początek Życia po życiu
Śmierć nie jest naszym przeznaczeniem, więc nic dziwnego, że powoduje cierpienie, ale nie rozpaczajmy z jej powodu. Śmierć dużo zmienia, ale jest początkiem Życia po życiu.
Śmierć jest swoistą "operacją" potrzebną dla zdrowia naszej duszy. Ona nas odrywa od tego, co doczesne (tymczasowe) i wprowadza w wieczność, czyli w to, do czego jesteśmy przeznaczeni.

Śmierć nie jest wydarzeniem jednorazowym. Zanim dopełni się definitywnie, pojawia się w "szczątkowej" postaci - jako strata kogoś bliskiego, jako starta czegoś materialnego, jako jakaś życiowa porażka, itd. Śmierć nie jest naszym przeznaczeniem, więc nic dziwnego, że powoduje cierpienie, ale nie rozpaczajmy z jej powodu. Śmierć dużo zmienia, ale jest początkiem Życia po życiu.
Dziękuję jeszcze raz i proszę Umiłowani przyjmijmy błogosławieństwo na nadchodzący tydzień. In nomine Patris + et Filii + et Spiritus Sancti

Z Bogiem!

[Enrique Sánchez Oviedo]

Celebracja Gorzkich Żali
28 Marca A. D. 1921.

W niedzielę palmową lud oraz duchowieństwo Królestwa Skarlandu przybyło do Konkatedry na ostatnią w tym wielkim poście celebrację pokutną. Oprócz pokuty celem modlitwy było wzbudzenie w duchu chęci poprawy i chęci służby bliźnim. Szczere uczucia były słyszalne w słowach pieśni:

Gorzkie żale przybywajcie; Serca nasze przenikajcie.
Rozpłyńcie się, me źrenice; Toczcie smutnych łez krynice.
Słońce, gwiazdy omdlewają; Żałobą się pokrywają.
Płaczą rzewnie Aniołowie; A któż żałość ich wypowie?
Opoki się twarde krają; Z grobów umarli powstają.
Cóż jest, pytam, co się dzieje? Wszystko stworzenie truchleje!
Na ból męki Chrystusowej; Żal przejmuje bez wymowy.
Uderz, Jezu, bez odwłoki; W twarde serc naszych opoki!
Jezu mój, we krwi ran swoich; Obmyj duszę z grzechów moich!
Upał serca swego chłodzę; Gdy w przepaść męki Twej wchodzę.

Po celebracji Przewielebny Ksiądz Proboszcz Enrique ubrany w kapę koloru filoletowego, będącego symbolem czasu pokuty, podszedł do ambony chcąc poinformować wiernych:

Umiłowani w Chrystusie Panu Siostry i Bracia!

Dziękuję Wam za przybycie, modlitwę i już teraz dziękuję Wam za to co uczynicie dobrego po tej celebracyi.

Dziękuję jeszcze raz i proszę Umiłowani przyjmijmy błogosławieństwo na nadchodzący tydzień. In nomine Patris + et Filii + et Spiritus Sancti

Z Bogiem!

[Miguel de Catalan]

Lubię to nabożeństwo.
Dziękujemy za nie. I za posługę duszpasterską.

[Ludwik Potocki Catalan]

Ładna celebra. Dołączam się do słów ojca.

[Enrique Sánchez Oviedo]

Dziękuję. Cieszę się że podoba się to co robię. Ale to moja praca, moje obowiązki, zatem wypełniam je jak najlepiej umiem i potrafię.

[Ludwik Potocki Catalan]

Prałacie Enrique proszę pracować dalej na chwałę Bożą i Skarlandu.